Αντιμετώπιση ειδικών μαθησιακών δυσκολιών στο σχολείο

Στο νηπιαγωγείο μπορείτε να ενισχύσετε το συντονισμό των λεπτών κινήσεων, ώστε να χρειάζεται η συντονισμένη κίνηση του ματιού, του χεριού και των δαχτύλων με διάφορα παιχνίδια. Τέτοια παιχνίδια είναι: να μαζεύει το παιδί μικροσκοπικά αντικείμενα όπως κουμπιά, πετρούλες, χάντρες, βόλους, ρύζι, βότσαλα. Να κόβει με το ψαλίδι πάνω σε ευθείες, σε σχήματα, να περνάει χάντρες με χοντρή βελόνα, να αδειάζει μικροσκοπικά αντικείμενα μέσα σε δοχεία, βάζα, να χωρίζει διάφορα κουμπιά ανάλογα με το χρώμα τους. Τέτοιες εργασίες βοηθούν το παιδί να δυναμώσει το μυικό του σύστημα, να ενεργοποιήσει το οπτικό του σύστημα στην οπτική αλληλουχία, οπτική αντίληψη και διάκριση.
Συνέχεια...

Για τον προσανατολισμό του παιδιού, μπορείτε να κάνετε ασκήσεις με χορό-βήματα π.χ ένα βήμα μπροστά, δυο βήματα πίσω, ένα αριστερά κλπ. Ασκήσεις με στεφάνια, σχοινάκι,λάστιχο π.χ πηδηματάκια μέσα ή έξω από το στεφάνι κ.α. Μπορείτε να χρησιμοποιήσετε μπάλα και να κάνετε δραστηριότητες π.χ να πετάει τη μπάλα το ένα παιδί στο άλλο, να βάζουν τη μπάλα στο καλάθι κλπ. Τέτοιες δραστηριότητες μπορεί να δημιουργήσει η νηπιαγωγός, ο γυμναστής και ο δάσκαλος στην τάξη.

Στο δημοτικό ο δάσκαλος πρέπει να επιμείνει στη σωστή γραφή των γραμμάτων, στο σωστό τρόπο που πιάνει ο μαθητής το μολύβι, στο σωστό τρόπο που πρέπει να είναι το τετράδιο. Μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί να μάθει να αναγνωρίζει το όνομά του αρχίζοντας από τα αριστερά προς τα δεξιά. Γράψτε πρώτα εσείς και βάλτε το παιδί να γράψει πάνω στα δικά σας γράμματα. Μη δίνετε μολύβια που μουτζουρώνουν εύκολα. Δώστε στο παιδί να ζωγραφίζει και να χρωματίζει όσο θέλει, γιατί αυτό το βοηθάει στον έλεγχο του μολυβιού. Ενθαρρύνετε το παιδί όταν σας παραδίδει ένα ακαταλαβίστικο κείμενο. Όταν διδάσκετε πώς γράφετε ένα γράμμα να κάθεστε δίπλα του και ποτέ απέναντί του, γιατί θα το μπερδέψετε και θα του προκαλέσετε προβλήματα. Στο παιδί δεν μαθαίνω το όνομα του γ΄ραμματος αλλά τον ήχο του π.χ "α" και όχι "άλφα΄". Όταν μαθαίνω στο παιδί ένα γράμμα επιμένω στην επανάληψη, στην αναγνώριση και στην ονομασία του.

Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες

Οι Ειδικές Μαθησιακές Δυσκολίες είναι μία κατηγορία δυσκολιών που αφορούν το γραπτό λόγο και την αδυναμία των παιδιών να διαβάζουν και να γράφουν σωστά. Η δυσλεξία και η δυσορθογραφία εντάσσονται στις ειδικές μαθησιακές δυσκολίες. Όμως για κανέναν λόγο δεν πρέπει να συγχέουμε τη χαμηλή επίδοση στη γλώσσα και στο γραπτό λόγο με χαμηλή νοητική ικανότητα, με αισθητηριακές βλάβες (τύφλωση, κώφωση), με νευρολογικές βλάβες, διαταραχές άγχους, ψυχολογικά προβλήματα ή συναισθηματικές διαταραχές. Με άλλα λόγια, οι ειδικές μαθησιακές δυσκολίες προυποθέτουν κανονική ή υψηλή νοημοσύνη και να μην υπάρχουν οι προαναφερθέντες διαταραχές. Τέλος, υπάρχουν περιπτώσεις που οι ειδικές μαθησιακές δυσκολίες συνυπάρχουν με άλλες διαταραχές αλλά αυτό δεν είναι τίποτε άλλο παρά μία σύμπτωση.

Κανόνες για την αξιολόγηση στο τμήμα ένταξης

Όταν ο ειδικός παιδαγωγός κάνει αξιολόγηση στους μαθητές που θα φοιτήσουν στο τμήμα ένταξης τότε θα πρέπει να έχει μια συγκεκριμένη συμπεριφορά. Έτσι, πριν από την αξιολόγηση συζητάμε με το παιδί για το σχολείο, για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζει στο σχολείο. Το ρωτάμε ποια μαθήματα του αρέσουν και ποια όχι. Συνήθως τα μαθήματα που δεν του αρέσουν είναι και αυτά στα οποία παρουσιάζει δυσκολίες. Γίνεται μια συζήτηση γιατί δεν του αρέσουν, τι είναι αυτό που δεν καταλαβαίνει κλπ. Στη συνέχεια, του εξηγούμε τι πρόκειται να ακολουθήσει και του εξηγούμε ότι θα τον ρωτήσουμε κάποια πράγματα αν όμως δεν τα θυμάται ή δεν μπορεί να απαντήσει δεν πειράζει. Του επισημαίνουμε ότι δεν πρόκειται να βάλουμε κάποιο βαθμό αλλά ότι θέλουμε να δούμε τι δεν έχει καταλάβει για να το βοηθήσουμε. Το πιο σημαντικό είναι ότι η συμμετοχή του παιδιού στην αξιολόγηση κρίνεται αναγκαία γι'αυτό κι εμείς πρέπει να είμαστε ειλικρινείς και διακριτικοί.
Συνέχεια...

Κατά τη διάρκεια της εξέτασης ο ειδικός παιδαγωγός δεν πρέπει να βοηθήσει το παιδί στις απαντήσεις. Θα πρέπει να είναι ουδέτερος και θα πρέπει να καταγράφει τις απαντήσεις του παιδιού όπως και οποιαδήποτε άλλη πληροφορία που θα του είναι χρήσιμη. Επίσης, προσέχουμε το λεξιλόγιο που χρησιμοποιούμε, το παιδί πρέπει να καταλάβει αυτά που του λέμε και όχι να χρησιμοποιούμε εκφράσεις άγνωστες και δύσκολες γιατί θα μπερδευτεί και θα αποτύχει στην αξιολόγηση. Άρα είμαστε σύντομοι και κατανοητοί στα λεγόμενά μας. Τέλος, δεν πιέζουμε το παιδί να τελειώσει γρήγορα. Του δίνουμε χρόνο να σκεφτεί και δεν τον αγχώνουμε για το χρόνο.

Στο τέλος της αξιολόγησης, συζητάμε με το μαθητή και του εξηγούμε πού πήγε καλά και πού όχι, τον καθησυχάζουμε και τον ενθαρρύνουμε για αυτή του την προσπάθεια. Στη συνέχεια, του εξηγούμε ότι μπορούμε να τον βοηθήσουμε με συγκεκριμένους τρόπους στο μάθημα που δυσκολεύεται και ζη΄ταμε τη γνώμη του για το αν θα ήθελε να συνεργαστεί μαζί μας. Πρέπει να αφήνουμε χώρο στο παιδί να αποφασίζει και αυτό για την εξέλιξη της μάθησης, να δίνουμε ευκαιρίες και περιθώρια όσο γίνεται.

Τρόποι αντιμετώπισης μαθησιακών δυσκολιών

Παρακάτω θα βρείτε διάφορους τρόπους που θα βοηθήσουν τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Ο δάσκαλος της γενικής τάξης αλλά και του τμήματος ένταξης:Συνέχεια...

• Αγνοεί τα πολλά λάθη στην ορθογραφία. ( δε χρειάζεται το τετράδιο του μαθητή να είναι κόκκινο από τα λάθη)
• Διορθώνει κάθε φορά μία κατηγορία π.χ ρήματα ενεργητικής φωνής ή ουσιαστικά αρσενικα ανάλογα.
• Οι οδηγίες που δίνει προσπαθεί να είναι απλές και σύντομες.
• Σε κάθε άσκηση δίνει 2 ή και 3 παραδείγματα αν χρειάζεται.
• Δεν τιμωρεί το μαθητή.
• Ο μαθητής να διαβάζει μεγαλόφωνα.
• Διαφοροποιεί την ύλη του αναλυτικού προγράμματος.
• Χρησιμοποιεί σε κάθε ευκαιρία ηλεκτρονικό υπολογιστή.
• Κάνει παιχνίδια οπτικής μνήμης με 2 έως 9 αντικείμενα.
• Βάζει προφορικές ασκήσεις συγκερασμού π.χ τ-ρ-α-π-ε-ζ-ι και ρωτά το μαθητή "Ποια λέξη είπα;"
• Βρίσκει λέξεις από το γράμμα "κ"που να τελειώνουν σε "α"
  

Μαθαίνω την ορθογραφία στο σπίτι

Ένας τρόπος να μάθουν ορθογραφία παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες.Συνέχεια...

1ο βήμα: Το παιδί κοιτάζει τη λέξη ή την πρόταση που έχει να μάθει, με σκοπό να θυμηθεί πώς γράφεται. Διορθώνουμε , αν δεν τη διαβάσει σωστά. Επισημαίνουμε στο παιδί πιθανές δυσκολίες στην ορθογραφία, αν υπάρχουν.

2ο βήμα: Το παιδί καλύπτει τη λέξη ή τη φράση. Κλείνει τα μάτια και φέρνει στο μυαλό του την εικόνα της κάθε λέξης, όπως τη φωτογράφησε στο προηγούμενο βήμα. Με ερωτήσεις ελέγχουμε αν σωστά θυμάται πώς γράφονται οι λέξεις.

3ο βήμα: Γράφει τη λέξη ή την πρόταση που του υπαγορεύουμε σωστά, χωρίς δισταγμό. Εμείς δεν παρεμβαίνουμε εάν υπάρχει κάποιο λάθος, αλλά ζητάμε να το κοιτάξει προσεκτικά από την αρχή μήπως κάτι του ξέφυγε.

4ο βήμα: Ελέγχει από το βιβλίο της Γλώσσας μόνος του, αν αυτό που έχει γράψει είναι σωστό.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Αυτός ο τρόπος στην αρχή θα δυσκολέψει και ίσως θα παραξενέψει τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες. Αυτό όμως που πρέπει να κάνετε εσείς ως γονείς είναι να χρησιμοποιείτε τον τρόπο συστηματικά ώστε τα παιδιά να τον κατακτήσουν. Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες χρειάζονται συχνή επανάληψη σε ό,τι μαθαίνουν.

Ο παραπάνω τρόπος είναι από το βιβλίο Μαθησιακές Δυσκολίες και όχι τεμπελιά, της Μαρίας-Μάρθας Φλωράτου.